วันนี้ (26 ม.ค. 68) เวลา 17.52 น. พระบาทสมเด็จพระเจ้าอยู่หัว และสมเด็จพระนางเจ้าฯ พระบรมราชินี เสด็จพระราชดำเนินไปทรงประกอบพิธีบายศรีทูลพระขวัญของเจ้านายฝ่ายเหนือ เนื่องในโอกาสพระราชพิธีมหามงคลเฉลิมพระชนมพรรษา 6 รอบ 28 กรกฎาคม 2567 ณ ลานพระบรมราชานุสาวรีย์สามกษัตริย์ อ.เมืองเชียงใหม่ จ.เชียงใหม่
โอกาสนี้ นายอนุทิน ชาญวีรกูล รองนายกรัฐมนตรีและรมว.มหาดไทย น.ส.ธนนนท์ นิรามิษ ภริยารองนายกรัฐมนตรีและรมว.มหาดไทยและที่ปรึกษาสมาคมแม่บ้านมหาดไทย นายอรรษิษฐ์ สัมพันธรัตน์ ปลัดกระทรวงมหาดไทย นางจิณณารัชช์ สัมพันธรัตน์ นายกสมาคมแม่บ้านมหาดไทย นายนิรัตน์ พงษ์สิทธิถาวร ผู้ว่าราชการจังหวัดเชียงใหม่ นางกุสุมาล พงษ์สิทธิถาวร นายกเหล่ากาชาดจังหวัดเชียงใหม่และประธานแม่บ้านมหาดไทยจังหวัดเชียงใหม่ นายเอกวิทย์ มีเพียร ผู้ว่าราชการจังหวัดแม่ฮ่องสอน นายชุติเดช มีจันทร์ ผู้ว่าราชการจังหวัดลำปาง นายวิวัฒน์ อินทร์ไทยวงศ์ ผู้ว่าราชการจังหวัดลำพูน นายรัฐพล นราดิศร ผู้ว่าราชการจังหวัดพะเยา นายสมชัย เลิศประสิทธิพันธ์ ผู้ว่าราชการจังหวัดแพร่ นายชัยนรงค์ วงศ์ใหญ่ ผู้ว่าราชการจังหวัดน่าน นางเหมือนใจ วงศ์ใหญ่ นายกเหล่ากาชาดจังหวัดน่านและประธานแม่บ้านมหาดไทยจังหวัดน่าน ข้าราชการตุลาการ ทหาร ตำรวจ คณะกรรมการมูลนิธินวราชดำริอนุรักษ์ฝ่ายเหนือ พร้อมด้วยเจ้านายฝ่ายเหนือ และประชาชน เฝ้ารับเสด็จฯ
นายนิรัตน์ พงษ์สิทธิถาวร ผู้ว่าราชการจังหวัดเชียงใหม่ กราบบังคมทูลถวายรายงาน ความว่า ตามคติของชาวล้านนาเชื่อว่า ในร่างกายของมนุษย์ ประกอบขึ้นจากธาตุทั้ง 4 และมีขวัญ 32 ขวัญ โดยขวัญเป็นเหมือนสิ่งที่คอยกำหนดชีวิตจิตใจ และความเป็นอยู่ หากขวัญอยู่ในร่างกายครบถ้วน ก็จะมีสุขภาพแข็งแรง จิตใจแจ่มใส แต่ถ้าขวัญอ่อน หรือขวัญหายก็จะเจ็บป่วย “การสู่ขวัญ” จึงเป็นพิธีกรรมที่สำคัญของชาวล้านนา เพื่อเรียกขวัญให้กลับคืนสู่ร่างกาย หรือเสริมสร้างขวัญให้แข็งแรง และเป็นความเป็นสิริมงคล ซึ่งจะทำเมื่อเจ็บป่วย เดินทางกลับจากแดนไกล หรือวาระอันเป็นมงคลต่าง ๆ เช่น วันเกิด วันแต่งงาน เป็นต้น
“จากคติความเชื่อดังกล่าว พระราชชายาเจ้าดารารัศมีในพระบาทสมเด็จพระจุลจอมเกล้าเจ้าอยู่หัว ได้จัดพิธีบายศรีทูลพระขวัญขึ้นถวายพระบาทสมเด็จพระปกเกล้าเจ้าอยู่หัว และสมเด็จพระนางเจ้ารำไพพรรณี พระบรมราชินี เมื่อครั้งเสด็จเลียบมณฑลพายัพ เมื่อวันที่ 23 มกราคม 2469 ณ พลับพลาหน้าศาศาลากลางมณฑลพายัพ หรือบริเวณลานพระบรมราชานุสาวรีย์สามกษัตริย์ในปัจจุบัน และต่อมาเจ้านายฝ่ายเหนือได้ร่วมกันจัดพิธีบายศรีทูลพระขวัญขึ้นตามแบบแผนที่พระราชชายาเจ้าดารารัศมีในพระบาทสมเด็จพระจุลจอมเกล้าเจ้าอยู่หัวกำหนดไว้ เพื่อถวายพระบาทสมเด็จพระบรมชนกาธิเบศร มหาภูมิพลอดุลยเดชมหาราช บรมนาถบพิตร และสมเด็จพระนางเจ้าสิริกิติ์ พระบรมราชินีนาถ พระบรมราชชนนีพันปีหลวง ครั้งเสด็จเยี่ยมราษฎรในจังหวัดเชียงใหม่ เมื่อวันที่ 5 มีนาคม 2501 ณ พลับพลาโรงเรียนยุพราชวิทยาลัย และทรงพระกรุณาโปรดเกล้าโปรดกระหม่อมให้เจ้านายฝ่ายเหนือได้จัดพิธีบายศรีทูลพระขวัญถวายอีกหลายครั้ง นอกจากนี้ เจ้านายฝ่ายเหนือยังได้รับพระมหากรุณาธิคุณให้จัดพิธีบายศรีทูลพระขวัญถวายสมเด็จพระศรีนครินทราบรมราชชนนี พระบรมวงศานุวงศ์ รวมทั้งพระราชอาคันตุกะหลายวาระ“
นายนิรัตน์ กล่าวเพิ่มเติมว่า เนื่องในโอกาสพระราชพิธีมหามงคลเฉลิมพระชนมพรรษา 6 รอบ 28 กรกฎาคม 2567 จังหวัดเชียงใหม่ มูลนิธินวราชดำริอนุรักษ์ฝ่ายเหนือ พร้อมด้วยเจ้านายฝ่ายเหนือ พสกนิกรชาวจังหวัดเชียงใหม่ทุกหมู่เหล่า ต่างสำนึกในพระมหากรุณาธิคุณอันหาที่สุดมิได้ และแสดงออกถึงความจงรักภักดี จึงได้รับพระมหากรุณาธิคุณพระราชทานพระบรมราชานุญาตให้มีการประกอบพิธีบายศรีทูลพระขวัญ เพื่อความสิริสวัสดิ์แก่ประชาชนชาวจังหวัดเชียงใหม่ และชาวไทยทั้งปวง
สำหรับการประกอบพิธีบายศรีทูลพระขวัญในครั้งนี้ มีเจ้านายฝ่ายเหนือ ร่วมในการประกอบพิธี อาทิ เจ้าศรีรัตน์ ณ ลำปาง ร่ายนำคำทูลพระขวัญ นายสนั่น ธรรมนิธิ ขับลำนำทูลเชิญพระขวัญ เจ้าวงศ์สักก์ ณ เชียงใหม่ ถวายผูกข้อพระหัตถ์พระบาทสมเด็จพระเจ้าอยู่หัว และทูลเกล้าทูลกระหม่อมถวายเงินโดยเสด็จพระราชกุศลตามพระราชอัธยาศัยและหนังสือเจ้าหลวงเชียงใหม่ เจ้าวรเทวี ณ ลำพูน ถวายผูกข้อพระหัตถ์สมเด็จพระนางเจ้า ฯ พระบรมราชินี และทูลเกล้าฯ ถวายหนังสือเจ้าหลวงลำพูน เจ้าธวัชวงศ์ ณ เชียงใหม่ ทูลเกล้าฯ ถวายของที่ระลึกแด่พระบาทสมเด็จพระเจ้าอยู่หัว เจ้าประภารัตน์ ณ ลำพูน ทูลเกล้าฯ ถวายของที่ระลึกแด่สมเด็จพระนางเจ้า ฯ พระบรมราชินี เจ้าแสงตะวัน ณ เชียงใหม่ กราบบังคมทูลรายละเอียด การแสดงชุด “เฉลิมรัฐทศมราชาบรมราชจักรีวงศ์”
กองสารนิเทศ สป.มท.
ครั้งที่ 53/2568 วันที่ 26 ม.ค. 2568